Onlangs kwam er weer eens iets interessants op TV. De staatstelevisie was zo genegen om eens uit te leggen wat ‘normies’, ‘Pepe’ en ‘Kekistan’ zijn. Vond ik nogal kek. De docu ‘Trollen, Trump en Thierry‘ deed dit uit de doeken in VPRO Tegenlicht.
Mijn angsten bij zulke televisie is dat oude media de ballen verstand hebben van wat internetcultuur of algemene jongerencultuur inhoudt, wat tot tenenkrommende sensatietelevisie kan leiden. Of, erger nog, wanneer het programma een beangstigend beeld wil creëren van de desbetreffende subcultuur, met als doel het forceren van een nieuwe ‘outrage’ – de favoriete bezigheid van Amerikaanse televisiestations.
Toevallig behandelde Tegenlicht zulke sensatietelevisie door clips van programma’s te laten zien waarin de online meme-cultuur werd neergezet als een undercover online nazi beweging met een cartoonkikker (Pepe) als nieuwe Swastika. Grote onzin natuurlijk – tenzij je specifiek gaat neuzen in de donkerste, meest duistere krochten van het internet. De VPRO zelf heeft gek genoeg een objectief, informatief, zelfs ietwat romantisch beeld neergezet van de ‘nieuw rechtse’ counter-culture en zijn edgy memes.
Grotendeels zuivere figuren komen langs om eens uit te leggen wat nu het doel is achter concepten als ‘Kekistan’ (een fictief land bedoelt als parodie op het ideaal van de identiteitspolitiek), wat ‘normies’ zijn en andere internet-achtige constructies. We krijgen te horen waar de nieuw rechtse counter-culture tegen strijdt, al dan niet met cartoon kikkers als munitie. Een strijd tegen cultureel links, feminisme, Social Justice Warriors en identiteitspolitiek.
Wel hadden ze een engnekkerig-figuur weten te vinden die met een Joker-smile op het gezicht kwam uitleggen wat 4chan is. Surfend op 4chan, achter z’n laptop, met de camera meekijkend over zijn schouder mochten we een schokkende foto aanschouwen (het soort content waar die man duidelijk op kickt). Een afbeelding van een gelynchde zwarte vrouw die een anoniem persoon (want iedereen is anoniem op die site) geplaatst had. De 4chan-expert moest toen ongemakkelijk uitleggen dat de intentie achter deze afbeelding plaatsen misschien niet heel serieus bedoeld was. Wellicht.
Dit is het probleem met image-board en internetforum 4chan – er is een vaag groepje van letterlijke neonazi’s, er zijn politiek-incorrecten maar ook apolitieke tieners die het vooral leuk vinden om over het randje te gaan. De scheidingslijnen lastig waar te nemen. Andere, frissere plekken op internet waar nieuw rechts zich verzameld komen minder duidelijk in beeld. Misschien moet de kijker begrijpen dat we daaronder YouTube en Facebook moeten verstaan, vanwege de selectie sprekers die daar videos of memes op plaatsen. Waaronder de Nederlandse Rossen.
De beste reden om te kijken zijn de inzichten van cultureel vaderfiguur, schrijver, professor en psycholoog Jordan Peterson, maar ook schrijfster Angela Nagle van het boek Kill All Normies. Zij leggen het sterkst uit waar de nieuw rechtse counter-culture voor staat, en waar die grens-opzoekende en overschrijdende internetgrappen voor nodig zijn.
Leuk voor als je even met gekromde tenen wil kijken hoe mensen op televisie internetgrappen uitleggen, maar voornamelijk voor de inzichten van de twee bovengenoemde schrijvers. Informatief en objectief. Duimpjes omhoog.
Terug te kijken op uitzending gemist
