“De coronacrisis valt in het niet bij de huidige economische crisis. De negatieve effecten zullen bedrijven veel dieper raken. Het is een a-typische, meervoudige crisis. Alles wijst naar beneden. Zelden kwamen zoveel negatieve factoren gelijktijdig bij elkaar.” Dat zegt Johan Geeroms, Director Risk Underwriting Benelux van Allianz Trade, de grootste kredietverzekeraar ter wereld.
Geeroms wijst op diverse onderzoeken van de eigen researchafdeling van Allianz Trade. “Het ene cijfer is nog ernstiger dan het andere. De snel oplopende faillissementen in Europa (volgend jaar gemiddeld 40%, in Nederland dit jaar al met +24%), de inflatie die piekt op 10% in de eurozone, de oplopende rente, de dure dollar die grondstofkosten extra opdrijft, stijgende loonkosten van 10% en meer. Bedrijven hebben te maken met een ongekende stijging van inputkosten die tientallen procenten hoger uitvallen. Daar is niet tegenop te werken.”
Volgens Geeroms is vooral in Europa een domino-effect gaande waardoor het bedrijfsleven in sneltreinvaart wordt geraakt. “Bedrijven teren in. Ze komen werkkapitaal tekort. Door de hogere kosten staan de marges onder druk. Wat doen bedrijven massaal? Facturen later betalen. Om zo even nog wat geld te hebben voor de eigen dagelijkse bedrijfsvoering. Hierdoor brengen bedrijven elkaar nog meer in de problemen. Steeds meer bedrijven komen geld tekort voor de dagelijkse bedrijfsvoering.”
In Nederland gaat het minimumloon 10% omhoog. Het kabinet roept werkgevers de lonen te verhogen. “Dat is prima voor ASML of ander groot bedrijf, maar voor een gemiddeld MKB-bedrijf is dat niet te betalen. Juist nu ze kampen met bizar hoge kostenstijgingen van energie en materialen. Er zijn bedrijven waar de energierekening vertienvoudigt. Dat is niet te doen. Tal van sectoren worden bizar hard geraakt. Denk aan energie-intensieve sectoren als chemie of metaal. Dat is dadelijk nul loon in plaats van loonsverhoging.”
Geeroms noemt de crisis een gordiaanse knoop. “Waar moet je de oplossing zoeken? De overheid zal aan de ene kant het MKB vergaand tegemoet moeten komen, tegelijkertijd zijn er door corona en de hoge energieprijzen al gigantische steunpakketten toegekend. Dat kan niet eindeloos doorgaan.” Hij noemt nog zo’n dilemma: het monetaire beleid. “De inflatie moet beteugeld worden. Vandaar de oplopende rente. Maar eigenlijk zou de overheid de groei willen faciliteren en daarvoor heb je juist goedkoop geld nodig. Monetair staan we schaakmat in Europa.”
“Bedrijven en consumenten zijn somber. Investeringen en bestedingen vallen ver terug. In de eurozone geven burgers dit jaar €70 miljard minder uit. Ongetwijfeld zal de overheid bedrijven verder tegemoet komen. Bijvoorbeeld door uitstel te verlenen voor het terugbetalen van de corona-belastingschuld van ruim 19 miljard euro. Wat we gaan zien is dat bedrijven schuld op schuld gaan stapelen, inclusief de oplopende rentelast. Dat houden ze maar even vol.”
Geeroms voorziet ook politieke onrust in Europa rond begrotingstekorten en duurzaamheidsdoelstellingen. “Prachtig al die miljarden aan steun. Kijk naar Duitsland, 200 miljard euro steun om alleen al de hoge energieprijs te compenseren. Wat we gaan zien is dat de beschikbare begrotingsruimte van landen volledig wordt uitgeput. Begrotingen ontsporen. Juist in een tijd waarin ook veel geld nodig is voor de energietransitie en klimaatmaatregelen. Het kan haast niet anders dan dat duurzaamheid komende tijd op de achtergrond zal raken.”
Is er dan geen lichtpunt? “Zolang Rusland doorgaat en zolang corona op de loer blijft liggen, blijft onzekerheid heersen. Hierdoor ontbreekt het fundament dat nodig is voor herstel.”
